Kaszuba przeciw Ameryce. Grass mówi głośno
Günter Grass, ur. w Gdańsku, wybitny pisarz niemiecki, noblista, który sam o sobie mówi, że jest Kaszubą- zamieścił w kilku niemieckich gazetach swoje wystąpienie, w którym sprzeciwia się udziałowi Niemiec w kolejnej światowej amerykańskiej akcji terrorystycznej.
Tym razem idzie o Iran, który rozbudowując swój arsenał nuklearny rzekomo zagraża Izraelowi, którego arsenału jądrowego nie zweryfikowało dotychczas żadne międzynarodowe gremium, bo nie ma na to ich zgody:) Izrael naciska na USA i inne kraje, w tym Francję i Niemcy. O co naprawdę chodzi? W Iranie (a także w Iraku- poprzedniej ofierze), są bogate złoża ropy naftowej i gazu ziemnego... Po opublikowaniu tego tekstu Izrael uznał Grassa persona non grata... Polecam kaszubską wersję tekstu Grassa: Co rzekłé bëc mùszi Czemù milczã, môłczã za długò ò tim, co je wiedzec i co je przecwiczoné na papiorze rëchli, gdze më, na kùńcu, co jesmë przeżëlë- jesmë przëpiskama leno... Jidze ò pewné bòdôj prawò do chiżniészégò grzimù, co znikwic mô ùdostóny do pòkòrë bez mądrzelã i co rôz przëmùsziwóny do klaskaniô na stojąco jirańsczi nôród, temù że na swòji zemi pòdobno atomòwą bómbã zesadzywô. Kò czemù wgôdiwóm sóm sobie, że ni mògã wëpòwiedzec pòzwë jinégò krajù, dze lata ju- chòcô krëjamno- nuklearną barń sã zwielniwô, le ni ma òka, co bë na to zdrzało, bò leżnoscë zdrzeniô nie dają? Pòwszechny ò tim môłczënk, co téż za mòją cëchòscą stojôł, je pòdług mie łżélstwã co cążi i bez mòc dzejanim je, co gò nijak nawetkã, czej grożą ùkôranim òstawic bez pòmionu ni mòżna; wcyg je czëc òbskôrżënk ò procëmsemitiznã. Ale terô, czej mój krôj co rusz wzywóny i wëpitiwóny òbez swòje przesprawë, co nie są z niczim nijak do przërównaniô, wësélô do Jizraela, czësto bez dëtczi zdrzącë, chòcô łãdżi jãzëk no jakno òdwdzãkã malëje, pòsobny pòdwòdny bôt, co jegò robòtą je wëstrzeliwanié głowiców, co wszëtkò òbrôcają w perzënã tam, dze bòdôj je jedna atomòwô bómba (je, bò ji sã bòją) – terô gôdajã to, co rzekłé bëc mùszi. Czemù jem dotëchczôs nick nie gôdôł? Bò mëslôł jem, że mòje pòchòdzenié, zrzeszoné ze znakã sromòtë, co nigdë scarti nie mdze, nie dôwô mie wërzeknąc czësti prôwdë ò państwie Jizrael, pòdług jaczégò móm i wiedno mdã miec dług wdzãcznotë. Czemù dopiérkù terô, czej jem na zberkù żëcô i przë kùńcu mégò pisaniô, mówiã, że państwò Jizrael je zagróżbą dlô i tak krëchégò miru na swiece? Temù, że rzekłé bëc mùszi to, na co witro mòże bëc ju za pózno; i temù, że më, Niemcowie, dosc ju òbcążony, mòglëbë przëłożëc rãkã do przesprawë, co jã letkò wprzódk przedstawic so jidze, a tej naszi wespółwinë nie dało bë sã przëkrëc zwëczajnym wëkrącanim sã gôdką. I przëznajã: przeriwóm milczenié, temù, że mie òchëba zôpadu cësnie; a co jesz- mòże miec nôdzejã, że lëdze zdrzucą jerzmò môłknieniô, wezwią sprôwcã niebezpiekù, co je bëlno widzec do skùńczeniô z bez-mòc-branim i nalinac mdą, cobë rządë Jizraela i Jiranu zgòdzëłë sã na swòbòdny i nieprzerwóny dozér (kòntrolã) jizraelsczégò i jirańsczégò atomòwégò arsenału przez jednã z midzënôrodnëch òrganizacjów. Leno na ten ôrt jidze pòmòc wszëtczima, Izraelczikoma i Palestińczikoma, wicy, wszëtczima lëdzoma, co żëją krótkò sebie i ni mògącyma na se zgarac w tim regionie, dze wachtëją szôł i òsamãtanié, a kùreszce téż i nama. Wykorzystałem tłumaczenie na polski Tomasza Ososińskiego. Zdjęcie z interenetu.